อุ๋ยซีหน้าออกผี - ฝี

"อุ๋ยซี" เป็นภรรยาของขงเบ้ง ตามตำนานเล่าขานกันว่าสตรีนางนี้ มีหน้าตาอัปลักษณ์ ขี้ริ้วชี้เหร่ แต่ก็กลับมีสติปัญญา ความรู้อันเป็นเลิศ สามารถประดิษฐ์เครื่องจักรหรือค่ายกลได้ ขงเบ้งที่ฉลาดหลักแหลมที่สุดในแผ่นดินจีน จึงเลือกนางอุ๋ยซีเป็นคู่ครอง

ภรรยาของขงเบ้งจะหน้าผี หรือหน้าฝี กันแน่ !?

     "อุ๋ยซี" เป็นภรรยาของขงเบ้ง ตามตำนานเล่าขานกันว่าสตรีนางนี้ มีหน้าตาอัปลักษณ์ ขี้ริ้วชี้เหร่ แต่ก็กลับมีสติปัญญา ความรู้อันเป็นเลิศ สามารถประดิษฐ์เครื่องจักรหรือค่ายกลได้ ขงเบ้งที่ฉลาดหลักแหลมที่สุดในแผ่นดินจีน จึงเลือกนางอุ๋ยซีเป็นคู่ครอง

     อุ๋ยซี ไม่ใช่ชื่อตัว แต่แปลว่า แม่นางอุ๋ย เป็นการเรียกตามชื่อสกุล เพราะนางเป็นบุตรสาวของ อุยสิง่าน (ฮองเสงหงัน) ทั้งนี้ในประวัติศาสตร์จีนไม่ได้มีการบันทึกว่าภรรยาของขงเบ้งคนนี้มีชื่อจริงเช่นไร แต่ในละครงิ้วหรือเกมสามก๊กจะเรียกภรรยาของขงเบ้งว่า “ฮองเย่อิง” (Huang Yueying, 黄月英) ซึ่งก็ฟังดูไพเราะดี

     จะ "อุ๋ยซี" หรือ "ฮองเย่อิง" ก็ได้ไม่แปลก เพราะปัญหาของผมไม่ได้อยู่ที่ชื่อ แต่อยู่ที่หน้าตา .....

     ในหนังสือสามก๊กฉบับภาษาไทยของเจ้าพระยาพระคลัง(หน) กล่าวถึงอุ๋ยซีไว้ในตอนที่ 86 ตอนจูกัดเจี๋ยมบุตรขงเบ้งอาสารบเตงงาย ความว่า

     ”นางอุ๋ยซีนี้รูปชั่ว ตัวดำ หน้าออกฝี มีลักษณะวิปริต ทั้งกายจะหางามสักสิ่งหนึ่งก็มิได้ แต่ทว่ามีปัญญาพาทีหลักแหลม รู้วิชาการในแผ่นดินแลอากาศ ขงเบ้งเห็นดังนั้นจึงเลี้ยงเป็นภรรยา ได้บอกศิลปศาสตร์ทั้งปวงให้นางนั้นเป็นอันมาก ครั้งขงเบ้งถึงแก่ความตายก็เป็นหม้ายอยู่”

คำว่า "ฝี" ชวนฉงน ? ในหนังสือสามก๊ก สำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ฉบับราชบัณฑิตยสภาชำระ 

      คำว่าอุ๋ยซี "หน้าออกฝี" เป็นคำอธิบายลักษณะของอุ๋ยซีที่ผมคับข้องใจ เพราะหลังจากที่ได้สืบค้นเพิ่มเติมในอินเตอร์เน็ต ก็กลับพบว่ามีบางแห่งเขียนเป็น "หน้าออกผี" ซึ่งก็อาจจะเป็นไปได้ว่าเป็นการเขียนคำผิด อ่านผิด เพราะสองคำนี้เขียนใกล้เคียงและคล้ายคลึงกันมาก

      ไปเปิดดูในหนังสือ "สามก๊ก สำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ฉบับราชบัณฑิตยสภาชำระ" ซึ่งเป็นฉบับที่นำเอาหนังสือสามก๊กฉบับพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2471 มาทำสำเนาใหม่ โดยไม่มีการแก้ไขหรือเพิ่มเติมถ้อยคำใดๆ มาเทียบก็ไม่กระจ่าง เพราะพิมพ์แบบโบราณเป็น [ผ - ิ - ่ - ่] ซึ่งจะออก "ผี" ก็ดี จะออก "ฝี" ก็ได้

ขงเบ้งกับอุ๋ยซี จากละครโทรทัศน์เรื่อง Back to the Three Kingdoms

หน้าออกผี

     ได้ยินคำนี้เราก็พอจะนึกได้ว่าหน้าผีเป็นอย่างไร แต่หลักฐานการใช้คำว่า "หน้าออกผี" ที่เก่าแก่ก็พอจะค้นพบ อยู่ในเรื่องเล่าของ "หวย ก ข"

     "หวย ก ข" คือหวยที่ออกเป็นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 3 ไม่ได้ออกเป็นตัวเลขเหมือนปัจจุบัน แต่ออกโดยใช้ตัวอักษรไทยจำนวน 36 ตัว (ตัดอักษรทิ้ง 8 ตัว คือ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ศ ษ) หวยแบบนี้มีกำเนิดจากประเทศจีน ทำเป็นป้ายไม้ตัวละครงิ้ว 36 ตัว แต่คนไทยไม่รู้จัก จึงต้องนำตัวอักษรไทยมาใส่ไว้ แล้วทำเป็นคำกลอนให้ท่องจำดังนี้

1. ก สามหวย - เจ้าสวมหมวกสามแฉกเป็นเส้นฉาก, หนวดที่ปากแดงจ้าหน้าเป็นศรี, ชื่อสามหวยสวยนักเป็นจักรี, นางชะนีมาเกิดกำเนิดนาม
2. ข ง่วยโป๊ - ง่วยโป๊นั้นกำเนิดเกิดเป็นเต่า, แต่เข้าเฝ้าเช้าเย็นไม่เห็นฉัน, อดอาหารได้จริงไม่ยิงฟัน, ถือพระจันทร์ชูไว้มิได้วาง
3. ฃ เจียมขวย - เจียมขวยเป็นปลานั้นมาเกิด, พักตร์สวยเลิศคิ้วคางก็คมสัน, ต้องเข้าเฝ้าเช้าเย็นเป็นนิรันดร์, เป็นเขยขวัญท่านไท้เผ็งทรงเมตตา 
4. ค เม่งจู - เม่งจูปลาตะเพียนมาเกิดนั้น, บอกสำคัญว่าชาติก่อนเป็นฮูหยิน, มีลูกอ่อนนอนเห็นว่าเล่นจริง, ไม่ประวิงรักบุตรเป็นสุดใจ
5. ฅ ฮะตั๋ง - สองแม่ค้าหอยแครงค่อฮะตั๋ง, ดูเนื้อหนังพักตร์นวลอ้วนหนักหนา, ปากก็หวานตั้งร้านขายสุรา, อยากขึ้นมาก็รินกินเอาเอง
6. ฆ ยี่ซัว - หลวงจีนเฆาะยี่ซัวนั้นตัวกั่น, กำเนิดนั้นเป็นไก่อยู่ไพรกว้าง ,คอยคุ้ยเขี่ยหากินไปตามทาง, ก๊กต่างๆ สั่นหัวกลัวเต็มที
7. ง จีเกา - จีเกาคนเก่งนักเลงเก่า, ทหารเจ้า ธ ไท้เผ็งเก่งหนักหนา,ขี่สิงโตออกชื่อคนลือชา, มีฤทธาคนอ่อนน้อมยอมเกรงกลัว
8. ฉ ขายหมู - ฉ ขายหมูแมวลายตายมาเกิด, แสนประเสริฐวิชาค้าขายหมู, ครั้นใกล้รุ่งมันก็เรียกกันเพรียกพรู, ให้จับหมูฆ่าขายกระจายไป
9. จ หลวงชี - หลวงชีเดิมทีเป็นแมวป่า, สิ้นชีวาขาดใจไปเป็นผี, มาเกิดเป็นอันลือชื่อแม่ชี, เที่ยวราวีตามตลาดบิณฑบาตเอย
10. ช ฮกชุน - ช ช๊อฮกชุนเป็นสกุลสุนัขขา, ปีนขึ้นเขาหายาไปปะเสือ,ไม่ทันหลบเสือขบลงเป็นเบือ, เลยเป็นเหยื่อพยัคฆ์ร้ายจนวายปราณ 
11. ซ แชหงวน - ซ แชหงวนนั้นเกิดกำเนิดไก่, มาแต่ไพรแมลงมุมนั่งสุมหัว, กางเกรงขาดยุงกัดมันหวาดกลัว, คอยซ่อนตัวสุมควันป้องกันภัย
12. ฌ ฮวยกัว - พักตร์ขาวขำสำอางขุนนางเจ๊ก, เจ้าหนุ่มเด็ดฮวยกัวหัวเป็นขอ, กำเนิดนั้นเป็นไก่ฟ้าพญาลอ, ดูลออน่าเชยชมคมสันเอย 
13. ญ ย่องเซ็ง - ญ ย่องเซ็งเดิมกำเนิดเกิดเป็นห่าน, มันดื้อด้านเมื่อเล็กหลานเจ๊กเส็ง, ครั้งเติบใหญ่ไวว่องชื่อย่องเซ็ง, ท่านไท้เผ็งโปรดปรานประทานยศ
14. ด กวงเหม็ง -เจ้าม้าหมอกสีมัวตัวนั้นเก่ง, ชื่อกวงเหม็งหมอดูเป็นครูโหร, ด้วยรู้ชัดจัดเจนไม่เอนโอน, ช่างทายโดนไท้เผ็งว่าเก่งจริง
15. ต เรือจ้าง - ต เรือจ้างนั้นเกิดกำเนิดหนู, ไม่อยู่รูถ่อเรือจนเหงื่อไหล, มีคนจ้างรับข้ามยังค่ำไป, พอเลี้ยงกายเลี้ยงตัวไม่มัวมอม
16. ถ พันกุ้ย - ถ พันกุ้ยนั้นเกิดกำเนิดสังข์, ชาติมังกรไม่สุภาพช่างหยาบจัง, สองมือนั้นถือช่อไม้ขจายจร, มีเมียน้อยกลอยสวาททั้งสองคือ,ชื่อเม่งจูและกิ๊มเง็กดวงสมร, มีบุตรสุดที่รักร่วมอุทร,ทั้งสองนามกรต่างกัน,ย่องเซ็งนั้นเป็นผู้พี่,ฮกซุนน้องนี้คนขยัน, ทั้งสองร่วมเรียงเคียงกัน,อยู่สุขทุกนิรันดร์วันคืน 
17. ท เซี่ยงเจียว - ท เซี่ยงเจียวเดิมทีนกนางแอ่น, ดูอ้อนแอ้นเอวกลมสมทหาร, ขึ้นขี่ม้าถือทวนกระบวนงาม, ทหารยามตามเกี้ยวออกเพรียวพรู
18. ธ ไท้เผ็ง - เจ้ามังกรไท้เผ็งเก่งฉกาจ, คนขยาดออกชื่อลือหนักหนา, เป็นเจ้าเมืองเรืองฤทธิ์อิศรา, ชาวประชายอมตัวกลัวฤทธี
19. น เทียนสิน - หลวงจีนตัวลือชื่อเทียนสิน, ท่าดีดดิ้นหนุ่มน้อยน่าพิสมัย, เมื่อชาติก่อนเป็นปูชอบอยู่ไพร, ไม่พอใจอยู่บ้านรำคาญเมีย
20. บ แจหลี - หลวงพี่ขรัวแจหลีตะพาบน้ำ, ชักประคำเสกคาถาจนตาเหลือง, ต่อเมื่อใดหิวข้าวจึงเข้าเมือง, นามประเทืองหลวงพี่แจหลีเอย
21. ป กังสือ - เจ้ามังกรมีเขาเขาเล่าลือ, ชื่อกังสือบางครูว่างูหงอน, บ้างก็ว่าหอยสังข์กลายมังกร, เมื่อชาติก่อนเป็นไฮ้เล่งอ๋องเอย
22. ผ เอียวหลี - ผ เอียวหลีผีช้างนั้นมาเกิด, เดินเถิดๆ หาเหยื่อนกตกฉลาม, มันกินเหล้าแต่ละทีถึงสี่ชาม, เมาซุ่มซ่ามโงกหงับแล้วหลับไป
23. ฝ ง่วนกุ๊ย - ฝ ง่วนกุ๊ยนั้นกำเนิดเกิดเป็นลิง, บางคนอิงว่าเป็นกุ้งดูยุ่งเหยิง, เล่นละครเป็นลิงวิ่งกระเจิง, เที่ยวเซอะเซิงซุ่มซ่ามไปตามกรรม
24. พ กิ๊ดปิ๊น - พ กิ๊ดปิ๊นนั้นเกิดกำเนิดแกะ, เที่ยวจูงแพะเดินซุ่มซ่ามตามถนน, เที่ยวงอนง้อขอร้องใส่ท้องตน, ด้วยความจนซัดเซพเนจร
25. ฟ เกากัว - ขุนนางคนนี้เสียจริต, เก็งไม่ผิด ฟ เกากัวของเจ็กเส็ง, เป็นแซ่เตียวพวกไหหลำอยู่สำเพ็ง, แต่เบาเต็งสักนิดจิตแปรปรวน
26. ภ คุณซัว - ภ คุณซัวเสือโคร่งนั้นมาเกิด, เอากำเนิดเป็นทหารกะบาลใส, ทั้งเพลงทวนขวานกระบองก็ว่องไว, เคยมีชัยทุกนัดแสนจัดเจน
27. ม หันหุน - ม หันหุนกำเนิดควายตายมาเกิด, แสนประเสริฐชาติทหารชาญชัยศรี, พวกข้าศึกก็ไม่กล้ามาราวี, แม่ทัพดีของไท้เผ็งเก่งสุดใจ
28. ย ฮ่องชุน - เจ้านกยูงเกิดมาเป็นฮ่องชุน, มีทั้งบุญทั้งสามารถฉลาดเฉลียว, เป็นขุนนางจอหงวนเหมือนพ่อเจียว, เป็นแซ่เตียวเกี่ยวข้องกับย่องเซ็ง
29. ร กิมเง็ก - นางผีเสื้อนั้นหรือชื่อกิมเง็ก, น้องคนเล็กร่วมไส้ท่านไท้เผ็ง, แต่อารมณ์หล่อนสมัครรักสำเพ็ง, เจ้าย่องเซ็งเป็นบุตรสุดที่รัก
30. ล เทียนเหลียง - หลวงจีนหนุ่มร่างน้อยกลอยสวาท, กำเนิดชาติเป็นปลาไหลอยู่ไพรสัณฑ์, พนมมือถือพรตพรหมจรรย์, ถือสัตย์มั่นภาวนาทุกราตรี
31. ว แชหุน - หลวงจีนวอแชหุนนกกระสา, บางคนว่าเป็นกวางดงยังสงสัย, ถือกั้นหยั่นหรือแส้มาแต่ไกล, สำรวมใจไว้ให้ดีมีปัญญา 
32. ส ฮะไฮ้ - เจ้ากบใหญ่มีชื่อคือฮะไฮ้, เป็นลูกชายสามหวยสวยสดศรี, มันเกิดก่อนเกากัวลูกหัวปี, ถึงได้ดีเป็นขุนนางแต่ปางบรรพ์
33. ห หม้งหลิม - ห หม้งหลิมแซ่ปึงเป็นผึ้งปลวก, นั่งสวมหมวกเหมาะเหม็งกางเกงสั้น, ความยากจนค่นแค้นแสนเอาการ, ต้องตัดฟืนเผาถ่านการหากิน 
34. ฬ ง่วนกิ้ด - ฬ ง่วนกิ้ดเนื้อทรายตายมาเกิด, เป็นกำเนิดง่วนกิ้ดคิดไฉน, หน้าแข้งโปปุปะคละคลุ้งไป, ทำบ้าใบ้ขอทานเป็นการบุญ
35. อ บ้วนกิม - ชาติงูดินสิ้นใจไปบังเกิด, แสนดีเลิศทรัพย์มากปากก็หวาน, ชื่อบ้วนกิมเศรษฐีมีบริวาร, คิดแต่การค้าขายหมายร่ำรวย
36. ฮ เจี๊ยะสูน - ฮ เจี๊ยะสูนหมูป่านั้นมาเกิด, รูปสวยเลิศเป็นเจ้าชู้เกี้ยวผู้หญิง, กิริยาแยบคายละม้ายลิง, ทำสุงสิงเกี้ยวสาวพวกชาววัง

ตัวละครหวย ก ข

      "หวย ก ข" ทั้ง 36 ตัวนี้อาจจะผิดเพี้ยนบ้างตามสำเนียงในแต่ละพื้นที่ ซึ่งคำว่า "หน้าออกผี" ก็มีที่มาจากความเพี้ยนนั้น โดยในหวยตัวอักษร ก. สามหวย นั้น บางพื้นที่จะท่องเป็น "“เจ้าหัวฉอกสามแฉกเป็นเส้นฉาก หนวดที่ปากแดงจ้าหน้าออกผี ชื่อสามหวยสวยนักเป็นจักรี นางชะนีมาเกิดกำเนิดนาม” "

     จะว่าเรื่องอุ๋ยซีหน้าออกผี ไป ๆ มา ๆ กลายเป็นเรื่องหวยไปเสียได้ (เป็นเกร็ดประวัติศาสตร์ จะข้ามไปก็น่าเสียดาย) แต่ก็คงชัดเจนในระดับหนึ่งว่าอุ๋ยซี หน้าไม่ผี เพราะคำนี้เป็นน่าจะเป็นคำเพี้ยนเสียง ไม่ค่อยมีใช้กันเท่าใดนักในสมัยโบราณ

หน้าออกฝี

อุ๋ยซี จากเกมสามก๊ก Dynasty Warriors 8 เป็นสาวสวย มีผมสีแดง และ "ฝี" ที่กลางหน้าผาก ?

     ในสามก๊กฉบับประวัติศาสตร์กล่าวถึงนางอุ๋ยซีแต่เพียงว่า "รูปชั่ว ตัวดำ ผมแดง" แต่หนังสือสามก๊กของไทยกลับเติมคำว่า "หน้าออกฝี" ให้ซึ่งก็แปลกเอาการ เพราะแต่งเติมเสริมความอัปลักษณ์ให้นางอย่างไม่เหลือดี

     คำว่า "ออกฝี" นั้นเป็นภาษาเก่า หมายถึงโรคฝีดาษ, ไข้ทรพิษ หรือไข้หัว (Smallpox) ซึ่งเป็นโรคระบาดยอดฮิตในอดีต เพราะเป็นกันมาก ติดกันง่าย อาการรุนแรงน่ารังเกียจ เพราะจะเป็นตุ่มหนองทั่วตัว ผู้ที่เป็นส่วนมากจะเสียชีวิต ถ้าไม่ตายรักษาหายก็มีรอยแผลเป็น โชคดีที่ปัจจุบันโรคฝีดาษแทบจะสูญพันธุ์ไปแล้ว คงเหลือแช่เย็นไว้ในห้องทดลองของ 2 ชาติยักษ์ใหญ่อย่างสหรัฐอเมริกา และรัสเซีย ซึ่งนักวิเคราะห์เชื่อว่าสองประเทศนี้ตั้งใจเก็บเชื้อฝีดาษไว้ทำอาวุธชีวภาพ !?

โรคฝีดาษ ในคนผิวดำ น่ากลัวมาก

      โรคฝีดาษนั้นน่ากลัวและสยดสยองมาก ไม่น่าเชื่อว่านางอุ๋ยซีจะเคยเป็นโรคนี้ ทั้งนี้นางอุ๋ยซีน่าจะมีเพียงร่องรอยของแผลเป็นบนใบหน้า เพราะโรคฝีดาษนั้นรักษาหายได้ อีกทั้งมีคนสำคัญของโลกมากมายเคยป่วย แล้วเอาชนะโรคฝีดาษได้เช่น จอร์จ วอชิงตัน, โจเซฟ สตาลิน, มารี อ็องตัวแน็ต, ลุดวิจ ฟาน เบโทเฟน, อับราฮัม ลินคอล์น ฯลฯ

อับราฮัม ลินคอล์น (Abraham Lincoln) ประธานาธิบดีคนที่ 16 ของสหรัฐอเมริกา ก็เคยหน้าออกฝี

     อีกหลักฐานหนึ่งที่เกี่ยวข้องก็คือ "สุนทรภู่ครูกวี" ท่านได้เขียนเรื่องพระอภัยมณีโดยรับอิทธิพลมาจากวรรณกรรมเรื่องสามก๊กไม่น้อย เพราะมีตัวละครหนึ่งที่ถอดแบบมาจากนางอุ๋ยซี ชื่อว่า "นางวาลี" เมียคนที่ 4 ของพระอภัยมณี มีรูปร่างหน้าตาอัปลักษณ์ ตัวดำ ใบหน้ามีแต่รอยแผลเป็น อยู่เป็นสาวโสดจนอายุได้ 34 ปี แต่มีสติปัญญาเฉียวฉลาดกว่าคนผู้ใด ซึ่งสุนทรภู่ได้ประพันธ์ลักษณะของนางไว้ว่า

     “อยู่ภายหลังยังมีสตรีหนึ่ง อายุถึงสามสิบสี่ไม่มีผัว ชื่อวาลีสีเนื้อนั้นคล้ำมัว รูปก็ชั่วชายไม่อาลัยแล ทั้งกายาหางามไม่พบเห็น หน้านั้นเป็นรอยฝีมีแต่แผล”

นางวาลี กับนางอุ๋ยซี มีลักษณะเดียวกัน

     อุ๋ยซีเป็นฝี วาลีก็เป็นฝี สามก๊กและพระอภัยมณีเป็นวรรณกรรมที่แปลและเขียนขึ้นในระยะเวลาไล่เลี่ย ห่างกันไม่นานระหว่างรัชกาลที่ 1 กับรัชกาลที่ 3 ผมจึงค่อนข้างจะมั่นใจว่า อุยซีนั้น "หน้าออกฝี" ไม่ใช่หน้าออกผีแน่นอน

หน้าตาของอุ๋ยซี

อนุสาวรีย์ฮองเย่อิง ที่ประเทศจีน

     เรื่องหน้าตาของอุ๋ยซีนั้น เป็นเรื่องที่ถกเถียงกันมาก เพราะข้อมูลบางแห่งอ้างว่าแท้จริงแล้วอุ๋ยซีก็เป็นหญิงหน้าตาดีคนหนึ่ง ซึ่งตามบันทึกประวัติศาสตร์ที่ว่า "รูปชั่ว ตัวดำ ผมแดง" ซึ่งเป็นคำกล่าวของอุยสิง่าน พ่อตาขงเบ้งนั้น น่าจะเป็นเพียงคำขู่ หรือการลองใจขงเบ้ง รวมทั้งยังมีนิทานพื้นบ้านที่สนับสนุนแนวคิดนี้ว่า เป็นอุบายการเลือกคู่ของนาง ที่แกล้งทำเป็นหญิงอัปลักษณ์ เอาผ้ามาคลุมปกปิดใบหน้าลองใจชาย ซึ่งมีเพียงขงเบ้งเท่านั้นที่กล้าหาญ เข้ามาเปิดผ้าคลุมศีรษะของนาง

      นอกจากนี้ยังมีนิทานเรื่องเล่าว่า การที่อุ๋ยซี ตัวดำ ผมแดงนั้น เป็นเพราะนางเป็นหญิงที่มีเชื้อสายจากชาวต่างชาติ มารดาของเธอเป็นชาวนอกด่านไม่ใช่คนจีน บ้างว่าเป็นฝรั่งมาจากยุโรป บ้างก็ว่าเป็นหญิงผิวคล้ำมาจากอินโดนีเซีย .... ลึกลับเหนือจินตนาการดีจริง ๆ 
   
      อุ๋ยซี รูปชั่ว ตัวดำ หน้าจะออกผี หรือฝี คงไม่อาจสรุปได้ เพราะไม่มีหลักฐานอะไรมายืนยันชัดเจน "หน้าออกฝี" คือสิ่งที่สามก๊กฉบับภาษาไทยแต่งเติมให้ แต่กระนั้นก็ยังมีอีกสิ่งที่สามก๊กฉบับภาษาไทยไม่ได้เขียนไว้

     เช่นในหนังสือสามก๊กฉบับภาษาอังกฤษของบริวิท เทเลอร์ ได้เขียนต่อท้ายไว้เป็นเกียรติแก่อุ๋ยซีอย่างประทับใจว่า คำสั่งเสียสุดท้ายที่อุ๋ยซีมอบไว้ให้แก่จูกัดเจี๋ยมผู้บุตรคือ “be loyal and filial” - "จงซื่อสัตย์และกตัญญู" 

     อุ๋ยซีในสามก๊กเล่มอื่น นอกจากใบหน้าจะไม่ออกฝีแล้ว น้ำใจยังงดงาม เป็นหญิงที่ประเสริฐเพริศพริ้งไม่แพ้ใครเลย

คนจะงามงามน้ำใจใช่ใบหน้า

คนจะสวยสวยจรรยาใช่ตาหวาน

คนจะแก่แก่ความรู้ใช่อยู่นาน

คนจะรวยรวยบุญทานใช่บ้านโต

 

เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง

• อุยซี - วิกิพีเดีย
• คำทำนายฝันแบบหวย ก ข และตัวเลข
• ฝีดาษ - วิกิพีเดีย