“ข้างนอกสุกใส ข้างในเป็นโพรง ข้างนอกขรุขระ ข้างในตะติ๋งโหน่ง”
คนหลายคนที่เสียประโยชน์อันควรได้ เพราะเหตุที่เพ่งพิศคนอื่นแต่เพียงผิวนอก ภาษิตที่ว่า “คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ” นั้น ยังมีคนแปลผิด ๆ อยู่เป็นอันมาก
หน้าคนที่ภาษิตนี้มุ่งหมายจะกล่าวนั้น ไม่ใช่หน้างามหรือหน้าน่าเกลียด แต่หมายถึงหน้าที่สุจริตหรือหน้าที่ทุจริต หน้าทั้งสองนี้จะงามหรือจะน่าเกลียดก็ได้ทั้งสองอย่าง
แต่เชกสเปียร์กล่าว ไว้ในบทละครเรื่องแฮมเล็ตว่า “ตัวอัปรีย์สามารถทำรูปร่าง ให้เพลินตา"
บังทองมีสรีรรูปน่าเกลียด แต่เป็นคนมีปัญญาดี เปรียบประดุจทองคำที่ห่อไว้ด้วยผ้าขี้ริ้ว คนจึงแลผ่านไปอย่างดูหมิ่น ต่อผู้ที่ไม่เอารูปเป็นอารมณ์ จึงแก้พบห่อทองคำอยู่ข้างใน
โลซกเชิญบังทองมาให้รู้จักกับซุนกวน เพื่อซุนกวนจะได้ไว้เป็นที่ปรึกษา แต่พอซุนกวนแลเห็นรูปร่างอันวิปริตของบังทอง ก็ไม่เลื่อมใส
อย่าว่าแต่ซุนกวนเลย แม้เล่าปีเองก็ ถูกรูปร่างของบังทองทำให้คิดเขวไปเหมือนกัน แต่เคราะห์ดีที่ เล่าปี่ทำผิดแล้วรู้จักแก้ไข คือได้ขออภัยโทษบังทอง แล้วตั้งบังทองไว้เป็นที่ปรึกษา
แน่นอนละ รูปงามเป็นสิ่งที่ทำให้เพลินตา แต่ก็มักพาให้หลงใหล ผู้ที่เอารูปเป็นสรณะมักได้รับความผิดหวัง หญิงที่หลงรักพ่อรูปงาม ต้องอกหักเพราะใจของพ่อยอดรักไม่งามเหมือนรูปนั้น มีอยู่ถมไป
 |
| บังทองมีสรีรรูปน่าเกลียด แต่เป็นคนมีปัญญาดี |
รูปธรรมนามธรรมไม่ใช่วัตถุธาตุที่มนุษย์จะแปรเปลี่ยนได้ด้วยศิลป์ แม้วิทยาศาสตร์จะทำจมูกบี้ให้เป็นจมูกโด่ง ตาเขให้เป็นตาตรง ปากเขียวให้เป็นปากแดง ก็เป็นการทำอย่างปลอมอย่างเทียม เหมือนธนบัตรปลอม ผู้ที่โง่เขลาเบาปัญญา เท่านั้นที่ยอมรับเอาไว้
ถ้าเราจะกอดผู้หญิงสักคนหนึ่ง เพราะเธอมีริมฝีปากแดงจิ้มลิ้มเพราะลิพสติก คิ้วโก่งเพราะดินสอ เนื้อขาวเพราะแป้ง ข้าพเจ้าคิดว่า ถ้าเอาลิพสติก เอาดินสอ เอาแป้งมากอด คงได้ผลเท่ากัน
บังทองเป็นบุคคลที่เตือนใจผู้อ่านได้อย่างดีว่า อย่าวิเคราะห์มนุษย์ด้วยรูป
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ "บุคคลภาษิตในสามก๊ก" ผลงานของอาจารย์เปลื้อง ณ นคร หรือนามปากกา ตำรา ณ เมืองใต้
